De Romeinse dichter en filosoof Lucretius schreef 2000 jaar geleden zijn “Leerdicht over de natuur” waarin hij de filosofie van de Griekse filosoof Epicurus onder de aandacht van het Romeinse publiek wilde brengen. In een tijd van burgeroorlogen, corruptie en schandalen werd Rome in die tijd verscheurd en snakten de Romeinen naar vrede en vriendschap. Dat was precies wat Epicurus bood: in kleine kring met vrienden in vrede discussiëren, in de rust van een tuin, vrij van angst voor de goden en de dood en samen de geheimen van de natuur ontraadselen.
Met Rubico lazen we Lucretius’ boek in een prachtige vertaling van Marguerite Prakke. In dit boek komen verrassend “moderne” zienswijzen voor een oneindig universum en de atoomleer. Alles in het universum (ook de goden) bestaat uit onzichtbare kleine atomen die bewegen, botsen en veranderingen aanbrengen. Hiermee worden de natuurverschijnselen verklaard.
Van het boek van Lucretius is door alle eeuwen heen nog maar één exemplaar overgebleven doordat de inhoud door kerkelijke machthebbers steeds als gevaarlijk werd bestempeld. In Turkije zijn bij opgravingen van een muur fragmenten aangetroffen met daarop teksten van Epicurus. Eén fragment hiervan is recent vertaald door Inostrate voor dit blog. Er wordt hierin vermelding gemaakt van atoomkoekjes genaamd globuli. Het met mate eten hiervan wordt hoog gewaardeerd door epicuristen. Het ronde koekje is hartig van binnen, honingzoet aan de buitenkant en bestrooid met maanzaad.
Romeins gebak met maanzaad, globuli
De globulorium natura, over het wezen van atoomkoekjes
Luister Rubicus, dan zal ik je met mijn verzen vertellen over ronde koekjes vol geur
en die uit zeer kleine deeltjes, atomen, gevormd zijn.
Over de natuur van deze globuli zal ik je met plezier uitleg geven.
De aarde gaf het glanzende graan en de zoete honing aan de stervelingen
Dit voedsel ondersteunt ons lichaam en draagt verschillende soorten atomen in zich.
Deze atomen kun je om je heen zien als fijne meeldeeltjes, verstoven in een zonnestraal.
De koekjes, vol van graan en honing der Muzen, ogen als een landschap,
als goudgele heuvels, zwart gespikkeld, verleidelijk geurend.
Ga je ze maken, neem dan je tijd, concentreer je, hou vol.
Geen perfect patroon is er voor hen, ze zijn van een beperkte orde.
Hun samenstelling, moet ik zeggen, is niet eenvoudig.
Experimenteer en kies zoekend wat je lekker vindt of mooi vindt uitzien
en bekijk met verstand of alles vers is en in goede staat
Alles moet makkelijk te verkrijgen zijn: meel, olie en papaverzaad
en al deze materiedeeltjes klitten en kleven aan elkaar bij het kneden.
Nuttig je overmatig veel globuli, dan schaadt het je gezondheid.
Beter is het om sober te zijn, is de honger weg, stop dan met eten.
Nooit is er gebrek aan te weinig, overdaad is het nu waaraan je sterft.
Bekomen de globuli je of niet, bespreek dit probleem met je vrienden,
spreek in de tuin, in het verborgene en neem er alle tijd voor.
We gaan verder, luister weer met gespitste oren.
Zodra de globuli door je keel omlaag zijn gegleden, raakt je lichaam
in een verheven toestand zonder angst, net als bij het kauwen op laurier.
Na vertering ontbinden de fragiele atomen zich, ze boden zoete troost
aan het leven en na verspreiding door het lichaam is er geen genot meer.
Ga zoekend verder naar nieuwe globuli, tot op zeer hoge leeftijd.
Vanaf dan moet je dit niet meer willen….
De bereiding van de globuli of atoomkoekjes
Wat heb je nodig voor 32 globuli?
200 gram tarwegriesmeel
300 gram roomkwark
1/8 theelepel gemalen laurier
1/4 theelepel gemalen venkel
1/4 theelepel gemalen anijs
4 eetlepels geraspte Parmezaanse kaas
1/2 theelepel zout
1- 2 deciliter olijfolie om in te bakken
150 gram vloeibare imkerhoning om te begieten na het bakken
4-5 eetlepels maanzaad om te bestrooien na begieten met honing
De bereiding gaat als volgt, in een koekenpan:
Vijzel de laurier, venkel en anijs fijn. Meng dit met de Parmezaanse kaas.
Kneed het griesmeel en de kwark kort goed door elkaar met de kruiden, het zout en de kaas, totdat alles goed verdeeld is. Het voelt nu stevig aan.
Laat het deeg 3 uur afgedekt op een koele plek rusten om op te stijven en kneed het nog eens door tot het soepel aanvoelt. Vorm er nu ongeveer 32 ronde balletjes van ter grootte van een walnoot.
Maak ondertussen de honing vloeibaar au bain marie, niet hoger verhitten dan nodig, de honing moet weer stollen bij afkoelen.
Giet een ruim laagje olijfolie in een koekenpan en bak de balletjes in gedeeltes bruin en gaar. Het bakken duurt ongeveer 5 minuten. Pas op voor de hete olie en gebruik een spatel en lange vork om de balletjes steeds te draaien. Voeg eventueel wat olie toe als het nodig is bij het tweede baksel. Het worden een soort kleine oliebolletjes.
Leg de balletjes dan op een grote schaal met keukenpapier en laat ze even uitlekken. Haal het keukenpapier weg. Overgiet ze met de honing en rol ze rond zodat ze grotendeels bedekt zijn. Laat de honing kort afkoelen zodat deze vaster wordt.
Bestrooi de globuli rondom met het maanzaad op een andere schone schaal.
Warm opdienen is heerlijk maar koud of lauw is ook heel lekker.
© Inostrate, 2022, Oinoanda
da's andere koek 